Dünya Emekçi Kadınlar – diğer bir adıyla Dünya Kadınlar Günü tüm dünyada 1957 yılından itibaren, Türkiye’de ise 1921 yılından bugüne, her yıl 8 Mart Dünya Kadınlar Günü adı altında çeşitli etkinliklerle kutlanmaktadır.
Dünya genelinde ve Türkiye’de baktığımız da daha önceleri ihmal ve göz ardı edilen kadınlar sanat-siyaset- eğitim- bilim gibi pek çok alanda başarıyla yer almakta ve yükselen değerler olarak isimlerinden söz ettirmektedir. Cumhuriyet tarihimizde “İlk kadın doktor”, “ilk kadın heykeltıraş”, “ilk kadın bakan” hepsi cumhuriyetin yükselen değerleri olarak tarihe isimlerini yazdırırken; gökyüzünde yıldızlaşan kadınlarımızın başrolünde yer aldıkları gökyüzü hikâyelerini anlatacağız sizlere…
Gökyüzü Hikâyeleri
Havacılığa gönül veren ve gökyüzüne aşkla bağlı olanlar, eski yunan mitolojisinde ki Daedalus ve İkarus’un efsanesini bilirler; aslında her insanın bilinçaltında bulunan uçma tutkusudur bu efsanelere konu olan.
İnsanoğlu kuşları gözlemlemeye başladığı ilk günden beri bu uçma tutkusuyla pek çok başarılı-başarısız deneyimlerde bulunmuştur. İnsanlık tarihinde, uçuş denemelerinin dünyada pek çok timsali varken, Wright kardeşlerin ilk kez bir hava aracı ile uçuşu dünya havacılık tarihinde bir dönüm noktası olmuştur. Ancak Türkler için havacılık macerası, Lagari Hasan Çelebinin roketle uçuş denemesi Hazerfan Ahmet Çelebinin Galata Kulesinden atlayışı ile çok daha önce başlamış; yakın geçmişimizde Vecihi Hürkuş’un havacılık için yaptığı atılımlar ile gökyüzüne sevdalı kadınlarımız da havacılık alanındaki başarılarıyla tarihteki yerlerini almıştır.
Gökyüzünde ki Kadınlarımız
Türk kadının gökyüzüyle ilk buluşması -Salah Birsel ‘in İstanbul-Paris kitabında da bahsettiği – Belkıs Şevket Hanım’ın Tayyareci Fethi Bey’in pilot olarak kullandığı uçakta, pilotun hemen önünde ve havacı beylere (Rasıt) ait olan gözcü yerindeki uçuşu ile olmuştur. Belkıs Hanım bu unutulmaz deneyimi “kalbim, ruhum daha çok gezmek, daha uzaklara, ötelere gitmek istiyordu” cümleleriyle özetlemiştir.
İlk Türk Kadın Pilotumuz “Bedriye Bacı”
İlk Türk pilotumuz ve ilk yalnız uçan kadın pilotumuz, Vecihi Hürkuş’un ona taktığı lakabıyla bilinen “Bedriye Bacı” yani Bedriye Tahir Gökmen olmuştur.
1930 yılında kurulan Vecihi Hürkuş Mektebi- Uçuş okulu- kendi uçaklarını imal ettikten sonra gazete ilanları ile öğrenci toplamaya başladığında, okula ilk başvuran 8 öğrenciden ikisi kız öğrenciydi. Bu öğrencilerden biri Vecihi Hürkuş’un kendi kızı, diğeri ise Bedriye Bacı idi.
1932 yılında okulun faaliyete geçmesi ile Vecihi’nin kendi yapımı V-14 ve V-15 tipi uçaklarla 65 saat öğretmen gözetiminde uçtuktan sonra 1933 yılında Bedriye Bacı ilk yalnız uçuşunu gerçekleştirir.
İstanbul- Tekirdağ, İstanbul –Yalova, İstanbul-Bursa ve İstanbul –Eskişehir arasında seyrüsefer gerçekleştiren Bedriye Hanım, okulun tek aktif uçağının bakımda olması ve lisans heyetinin daha fazla bekleyememesi sebebiyle kontrol uçuşunu yapamamış ve uçucu lisansını alamamıştır.
Dünya tarihine adını yazdıran 20 havacıdan ilk ve Tek Kadın Savaş Pilotu; Sabiha Gökçen
Türkkuşu ve Türk Hava Kuvvetlerinin ilk kadın pilotu olan Sabiha Gökçen’in havacılık öyküsü Atatürk ile Bursa da tanışması ile başlar. Atatürk’ün kendisini yanına almasından sonra, 3 mayıs 1935 yılında Atatürk ile birlikte katıldığı Türkkuşu Ergazi Sivil Havacılık Okulunun açılış törenine katılır ve seyrettiği paraşüt atlayışlarından etkilenerek Atatürk’ün onayı ile havacılığı öğrenmek üzere Türkkuşu’nun ilk kız öğrencisi olur. Paraşüt eğitimi ile başlayan havacılık tutkusu, planör uçuşları ile devam ederken, mezuniyetiyle birlikte Sivastopol’da ileri uçuş teknikleri eğitimine katılır. 1936 yılında Eskişehir Hava Okulunda askeri havacılık eğitimine başlar ve 1937 yılında dünya tarihinin ilk Kadın Savaş pilotu olarak mezun olur. 1950 yılında Kore savaşına katılmak istese de, Birleşmiş milletler kuralları gereği kadınlar aktif olarak askerlik yapamadığından savaşa gidememiştir.
Dünyanın İlk kadın savaş pilotu olarak ünü dünya çapına ulaştığı için oldukça ilgi gören Sabiha Gökçen, 1963 yılında emekli olmuştur. Bugüne kadar 22 farklı uçakta uçan Gökçen, son uçuşunu 1996 yılında Fransız bir pilotla Falcon 2000 uçağı ile yapmıştır.
Dünya havacılık tarihine adını altın harfler ile yazdıran Sabiha Gökçen 1996 yılında Amerika’da Maxvell Hava Üssünde dünya tarihine adını yazdıran 20 havacıdan biri ödülünü alan tek kadın havacı olarak da tarihe geçmiştir.
İlk Kadın Paraşütçümüz Yıldız Uçman
Türkkuşu sivil havacılık okuluna başvuran Yıldız uçman, Rus havacılık öğretmenlerinin paraşütçülük önerisini benimseyerek atlayışlarına başlamıştır. Eskişehir İnönü paraşüt kampı ve Etimesgut planör kampına katılmıştır. Vecihi Hürkuş tarafından anılarında kendisinden Mesleki olarak umutla söz etmiştir.
Ulu önderin vizyonu ile kadınlarımızın gökyüzünde hak ettikleri yere gelebilmeleri için pek çok sportif ve mesleki faaliyette bulunan THK Gökçen Havacılık olarak, gökyüzünde halen aktif uçuşunu gerçekleştiren ve pek çok meslek kolunda birbirinden güzel başarılara imza atan kadınlarımızın 8 Mart Dünya Kadınlar gününü kutlarız.
