Miras ve Aile Hukuku da dahil olmak üzere Adalet sisteminde yargılamayı gerektirmeyen çekişmesiz tüm hizmetlere talip olduklarını anlatan Türkiye Noterler Birliği Başkanı Yunus Tutar, “İhtilafların önlenmesi için “Önleyici Hukukçu” olarak tanımlanan noterlerin bizzat kullanılması gerekmektedir” dedi. Türkiye Noterler Birliği’nin 42. Olağan Kongresi’nde konuşan Tutar, Türk noterlerinin gayrimenkul alım-satım ve aynî haklara ilişkin ipotek tesisi, sükna, irtifak hakkı kurulması ve bunun gibi çok önemli hukuki işleri yapmalarının zamanının geldiğini de söyledi.
Türkiye genelindeki 1771 noterliğin üyesi olduğu Türkiye Noterler Birliği’nin (TNB) 42. Olağan Kongresi’ne Adalet Bakanı Yardımcısı Veysi Kaynak, Uluslararası Noterler Birliği Başkanı Jean Paul Decorps, Kosova Adalet Bakanı Elbasan Dervishaj, Kosova Noterler Birliği Başkanı Arbena Shehu ile Yönetim Kurulu Üyesi Kabil Merovci başta olmak üzere yüksek yargı organlarının başkan ve üyeleri ile çok sayıda kurum ve kuruluşun temsilcileri katıldı.
“Yılda 28 milyon işlemi güvence altına alıyoruz”
Kongrenin açılış konuşmasını yapan Türkiye Noterler Birliği Başkanı Yunus Tutar Noterlik Kanunu’nun ilk maddesine göre noterliğin bir kamu hizmeti olduğunu belirtti. Tutar, “Noter ise devlet tarafından irade özgürlüğünün sağlanması ve bireylerin haklı çıkarlarının korunmasıyla görevlendirilen ‘Yasal Yetkilidir.’ Noterin imzası yasal eylemlere resmiyet kazandırır. Türkiye genelinde 670’i 1. sınıf, 522’si 2.sınıf ve 579’u 3. sınıf olmak üzere toplam 1771 noterlik bulunuyor. 5600 kişiye istihdam olanağı sağlayan noterler, yılda 28 milyon işlemi güvence altına alarak, binlerce konunun mahkemelere yansımadan çözümlenmesini sağlamaktadır” dedi.
Türkiye’de Noterlik Kurumu baştan aşağı yenileniyor
Türkiye Noterler Birliği olarak çok köklü bir “Değişim Projesi” başlattıklarını anlatan Tutar, “Türkiye gibi Latin Noterlik modelini uygulayan 35 Avrupa Ülkesini inceleyerek hazırladığımız Değişim Projemiz ile vatandaşların noterliklerde geçirdiği zamanı azaltmayı, hizmet kalitesini yükselterek tüm noterlikleri standart hale getirmeyi, ticari hayatı daha da kolaylaştırmayı ve Türkiye’nin 2023 yılı vizyonuna katkı sağlamayı hedefliyoruz. Bu kapsamda teknolojik gelişmeleri göz önünde bulundurarak noterlik mevzuatını yenileyeceğiz. Teknolojideki gelişmelere uygun olarak tüm noterlik işlemlerini de artık elektronik ortamda saklayacağız. Bu Merkezi Arşiv Sistemi sayesinde yakın zamanda tüm noterliklerde yapılan işlemler elektronik olarak da kayıt altına alınacak. Böylece vatandaş yaptığı bir işlemi yıllar sonra bile başka bir noterliğe giderek rahatlıkla bulabilecek” diye konuştu.
“Vatandaş kapı kapı dolaşmaktan kurtulacak”
Türkiye’deki Noterlik Kurumu’nun son birkaç yıldır bir “Elektronik Devrim” yaşadığını vurgulayan Tutar, “Türkiye Noterler Birliği olarak güvence altına aldığımız işlerde ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği yaparak, elektronik ortamda bu kurumlarla entegrasyon sağlıyoruz. Böylece vatandaş kapı kapı dolaşmaktan kurtulup sadece notere giderek işini yapabiliyor. Bu kapsamdaki ilk çalışmayı 2010’da Emniyet Genel Müdürlüğü ve Gelir İdaresi Başkanlığı ile birlikte ikinci el araç devir ve tescili konusunda yaptık. Eski sistemde tüm belgeleri ayrı ayrı toplamak gerekiyordu. Şimdi ise alıcı ve satıcı notere geliyor. Noter tüm ilgili birimlere elektronik ortamda bağlı olduğu için işlemi 10 dakika içinde yapıyor. Sistem elektronik ortama taşınınca ikinci el araç satışlarında büyük artış oldu. Eski sistemde yılda ancak 1.4 milyon araç satış ve tescili yapılabilirken bugün bu rakam 4.7 milyonun üzerine çıktı” diye konuştu.
“İlgili tüm kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği yapacağız”
‘Mirasçılık Belgesi’ ile Defter ve Belge Onay İşlemlerinin Bildirimi’nin de elektronik ortama taşındığını anlatan Tutar, “Noterliklerde yapılan bu vasıftaki işlemleri bu örneklerde olduğu gibi ilgili kamu kuruluşları ile işbirliği yaparak elektronik ortama taşımayı hedefliyoruz. Bu kapsamda şimdi sırada şirket kuruluşu var. Şu anda yaklaşık bir hafta süren ve yorucu bir işlem olan şirket kuruluşunun elektronik ortamda bildirim ve tescili için Gümrük ve Ticaret Bakanlığımız öncülüğünde çalışıyoruz. Yakın zamanda tüm Türkiye’de sadece bir noterliğe giderek, bir günde şirket kurmak mümkün olacak” dedi.
“Yargının üzerindeki iş yükünü azaltmaya talibiz”
Mahkemelerin üzerindeki iş yükünün her geçen gün arttığını hatırlatan Tutar, “Çünkü yargıya intikal eden uyuşmazlık sayısı katlanarak büyüyor. Bu da yargının işleyişinin daha da yavaşlamasına neden oluyor. Türkiye Noterler Birliği üyesi 1771 noterlik yargının üzerindeki yükü hafifletmeye aday. Bu kapsamda Miras ve Aile Hukuku da dahil olmak üzere Adalet sisteminde yargılamayı gerektirmeyen çekişmesiz tüm hizmetlerin noterler tarafından verilmesi gerektiğini düşünüyoruz. İhtilafların önlenmesi açısından da “Önleyici Hukukçu” olarak tanımlanan noterlerin bizzat kullanılması gerekmektedir. Kapatılan adliyeler, birleşen büyükşehir adliyeleri nedeniyle yasal değişiklikler yapılarak çekişmesiz yargı işleminde noterliklerin devreye alınması gerçekten büyük yararlar sağlayacaktır” dedi. Tutar, Türk noterlerinin tüm Avrupa, Orta ve Güney Amerika ülkelerinde meslektaşlarına verilmiş olan gayrimenkul alım-satım ve aynî haklara ilişkin ipotek tesisi, sükna, irtifak hakkı kurulması ve bunun gibi çok önemli hukuki işleri yapmalarının da zamanının geldiğini vurguladı.
Gelişmiş ülkelerin Noterlik Kurumu’nun teknolojik gelişmelerden en iyi şekilde yararlanması için gerekli yasal düzenlemeleri gerçekleştirdiğini belirten Tutar şunları söyledi: “Çağdaş ve köklü hukuk sistemleri olan devletler, gelişmişliklerini bu sistemlerini daha ileriye taşıyarak muhafaza etmelerine borçludur.”
Dünyadaki 83 ülkenin üye olduğu UINL’nin tüm noterleri temsil eden, dünyada noterlik müessesini teşvik etmek, koordine etmek ve geliştirmek üzere kurulmuş bir sivil toplum örgütü olduğunu anlatan UINL Başkanı Jean Paul Decorps da merkezi Roma’da olan UINL’nin noterlik alanında mesleki eğitimler düzenlemek, geliştirmek ve bilimsel çalışmaları desteklemek gibi konularda faaliyet gösterdiğini söyledi.
