TİS TEKNOLOJİK İZOLATÖR SİSTEMLERİ DÜNYADA PEK ÇOK ÜLKEDE KULLANILAN, OLASI BİR DEPREM ANINDA VE SONRASINDA BİNANIN YIKILMASINI ENGELLEYEN VE ALACAĞI ZARARI MİNİMUM SEVİYEYE İNDİREN İZOLATÖR SİSTEMİNİN, TÜRKİYE’DE YÜZDE YÜZ YERLİ OLARAK ÜRETİMİNE BAŞLIYOR.
Türkiye nüfusunun yüzde 95’i deprem kuşağında yaşıyor ve ülkemizde bulunan enerji ve sanayi tesislerinin büyük çoğunluğu ise deprem riskinin yüksek olduğu bölgelerde yer alıyor. Yakın geçmişte yaşanan büyük depremler sonrasında yapılan çalışmalar, iyileştirme ve sektörel gelişim araştırmaları da depremde bina yıkımlarını önlemenin artık tek hedef olmaktan çıktığını gösteriyor. İlgili bakanlıklar, kamu otoriteleri ve sektör temsilcileri olası afetler sonrası ekonomik kayıpların azaltılması ve önemli binaların deprem sonrası hizmet vermeye devam edebilmesi için çalışmalarını hızla sürdürüyor.
Halen Sağlık Bakanlığı tarafından kullanımı deprem bölgelerinde zorunlu kılınan, Haziran 2016’da yürürlüğe girecek Deprem Yönetmeliği kapsamında ise zorunlu kullanım yerleri genişletilecek deprem izolatörleri de bu yenilikçi uygulamalardan biri. Deprem izolatörü uygulanarak sağlanan deprem yalıtımı, Dünyada deprem mühendisliğinde kullanılmaya başlanan ve bu teknolojilerin en yaygın kabul göreni olarak öne çıkıyor.
Bugüne kadar yurtdışından ithal edilen deprem izolatörleri artık tamamen Türkiye’de üretiliyor. AR-GE, mühendislik, patent ve üretimi ile Türkiye’nin ilk yüzde yüz yerli deprem izolatörü üretim tesisi TİS Teknolojik İzolatör Sistemleri A.Ş. tarafından 1 Nisan 2016 tarihinde Ankara’da hizmete giriyor.
TİS Teknolojik İzolatör Sistemleri Yönetim Kurulu Başkanı Makine Mühendisi Ahmet Şuyun, Türkiye’de bir ilke imza atan fabrikanın açılış sürecini şu sözlerle anlatıyor:
“Ülkemiz yüzölçümünün yüzde 92’si, büyük sanayi tesislerinin yüzde 75’i deprem kuşağında yer alıyor. Hastaneler, havaalanları ve diğer ulaşım terminalleri, köprüler, viyadükler, itfaiye ve güvenlik yapıları, enerji ve benzeri kritik üretim ve depolama tesislerinin depremden sonra hizmet vermeye devam etmesi acil durum yönetimi için vazgeçilmez. Bunların yanında yatırım değeri yüksek olan üretim yapılarının da depremden sonra üretimlerine devam etmesi ekonomik bakımdan büyük önem taşıyor. Tüm bu yapıların depremde hasar görmemesi gerekir.
Avrupa başta olmak üzere, dünyanın pek çok ülkesinde zorunlu olarak kullanılan deprem izolasyon uygulamaları Türkiye’de hızla artarken, ülkemizde yalıtım cihazı üretimi yapan yerli bir firma bulunmuyordu. Bu durum, son derece hayati öneme sahip bir alanda, tamamen dış kaynaklara bağımlılık yaratıyor ve ithalatı zorunlu kılıyordu. Bunun yanı sıra cihaz ithalatı ve nakliyesi inşaat sürelerinin uzamasına ve maliyet artışına neden oluyordu. Biz TİS Teknolojik İzolatör Sistemleri olarak, izolasyon sistemlerinin bir deprem ülkesi olan Türkiye’de de yaygınlaşması için mühendislik, AR-GE, patent ve üretimi ile yüzde yüz yerli bir tesisi hizmete sokuyoruz. Ankara Kazan’da bulunan üretim tesisimizde, sürtünmeli sarkaç tipi yalıtım cihazı tasarlayıp üreterek ve testlerini de fabrikamız bünyesinde yaparak, hayati önem taşıyan sektördeki dışa bağımlılığı azaltmak, hem zaman hem maliyet konusunda ülkemize katma değeri yüksek hizmetler sunmak öncelikli hedefimiz.”
Deprem izolasyonu nedir?
Deprem izolatörleri yapıda uygun görülen kata, kolonların ve betonarme perdelerin altlarına yerleştirilerek, yapının zemin ile olan direkt etkileşimi kesiliyor. Yatay kuvvetlerin etkisiyle hareket edebilen izolatörler deprem esnasında çok yumuşak ama büyük salınımlar yaparak deprem enerjisini sönümlüyor ve böylece depremin yıkıcı etkisi üstteki yapının taşıyıcı sistem elemanlarını etkilemiyor. Bina deprem sırasında adeta kaygan bir yüzey üzerinde yumuşak biçimde, hiç şekil değiştirmeden hareket ediyor. Bu durumda sismik izolatör tekniği uygulanmış bir yapı, olası bir depremden çok daha az etkileniyor ve depremden hemen sonra da hizmet etmeye devam edebiliyor. Bu sistem ile temelinden ya da tabanından ayrılarak izole edilmiş bir yapı büyük bir depreme maruz kaldığında, sadece hafif bir deprem etkisi hissediyor.
Deprem izolasyonunun avantajları
– Depremin binaya etkisi büyük ölçüde azaltılarak binanın hasar görmemesinin sağlanması
– Şiddetli depremler sonrasında bile minimum hasar dolayısıyla yapı kullanımının kesintiye uğramaması
– Köprü ve viyadüklerin hasar görmeden kullanılmasının devamı
– Yıkılma ve hasar olmaması sebebiyle yeniden inşaat ya da onarım maliyetlerine gerek kalmaması
– Hemen kullanım sayesinde iş kaybının önlenmesi ve pazar payının korunması
– Minimum bakım gereksinimi
– Yapının taşıyıcı sistemi ve mimari elemanlarında minimum deprem hasarı
– Yapının değerli eşya ve cihaz içeriğine etkin koruma
