Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), Türkiye ekonomisinin 2015 yılındaki istihdam artışının zayıf bir performans gösterdiğine dikkat çekti. İstihdamın 2007-2015 döneminde yıllık ortalama yüzde 3 artmasının, iş alanı yaratılmasında yetersiz kalındığını gösterdiğini belirten TİSK, gelişme seyrinin de istikrarsız olduğuna dikkat çekti. TİSK tarafından TUİK ve İŞKUR verilerinden yararlanılarak hazırlanan “2015 Yılı İşgücü Piyasası Bülteni”nde, 2012 yılından itibaren yükselen işsizlik oranının 2015 yılında da tırmanışını sürdürdüğü vurgulanarak, Türkiye’nin büyük işgücü potansiyelinden yararlanılmasını sağlayacak kamusal politikaların olgunlaşmadığı kaydedildi. TİSK Bülteni’nde, işsizlik oranının geçen yıl 0,4 puan artarak yüzde 10,3’e, tarım dışı işsizlik oranının da 0,4 puan artarak yüzde 12,4’e yükseldiği hatırlatıldı. En geniş işsizlik tanımına göre 2015 yılında Türkiye’de işsizlik oranı yüzde 18,7, işsiz sayısı ise 6 milyon 30 bin kişi oldu.
Yükseköğretim mezunlarında işsizlik hızlı artıyor
TİSK Bülteni’ne göre, 2015 yılında genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 18,5 olurken, bu oran genç erkeklerde yüzde 18,3, genç kadınlarda ise yüzde 22,2 düzeyine çıktı. Genç işsiz sayısındaki artış hızının, genel işsizliğe kıyasla daha yüksek olduğunun belirtildiği TİSK Bülteni’nde, yükseköğretim mezunlarında işsizliğin çok hızlı arttığına dikkat çekildi. Bültende, toplam işsiz sayısı yıllık bazda yüzde 7,2 artarken, yükseköğretim mezunu işsiz sayısının ise yüzde 14,2 arttığı vurgulandı. 2015 yılı itibariyle yükseköğretim mezunu işsizlerin toplam işsizler içindeki payı yüzde 21,2’den yüzde 22,6’ya çıktı.
TİSK, 2015 yılında işsizlik oranının yükseköğretim mezunlarında yükseldiğini, buna karşılık meslek lisesi mezunlarında düştüğünü de belirtti.
İşgücü piyasasının performansını kadınlar belirliyor
TİSK Bülteni’nde, 2015 yılında işsizlik ve istihdam sonuçlarını kadınların belirlediğine dair verilere yer verilerek şu ifadelerde bulunuldu:
“2015 yılında istihdam oranı erkeklerde 0,2 puan, kadınlarda 0,8 puan yükseldi. İstihdam artışının temelinde hizmetler sektöründeki ücretli kadın istihdamı var. Son bir yılda erkek işsiz sayısı 78 bin kişi, kadın işsiz sayısı 127 bin kişi artmıştır. Dolayısıyla işsizlik (de) kadınların iş bulamaması ile belirlenmiştir.”
Ev kadınları önemli bir potansiyel
TİSK Bülteni’nde, “2015 yılında istihdamdaki artışı ağırlıklı olarak kadınlar sağladı. Ancak istihdamın yüzde 70’i erkeklere, yüzde 30’u kadınlara aittir. Nüfusun yarısını kadınların oluşturduğu göz önüne alındığında, arada 20 puanlık istihdam boşluğu bulunduğu ortaya çıkıyor” denildi. TİSK Bülteni’nde, istihdam oranını yükseltmek açısından en fazla potansiyele sahip grubun, 11 milyon 498 bin kişi ile ev kadınları olduğuna dikkat çekildi.
Sanayide kan kaybı devam ediyor
2015 yılında istihdam artışının yüzde 96’sının hizmet sektörü tarafından yaratıldığının hatırlatıldığı TİSK Bülteni’nde tarım, sanayi ve inşaattaki istihdam artışlarının cüzi kaldığına dikkat çekildi. Sanayi sektörünün toplam istihdamdaki payının 2015 yılında 0,5 puan azalarak yüzde 20’ye gerilediğinin belirtildiği TİSK Bülteni’nde, sanayinin geçen yıl kan kaybetmeye devam ettiğine dikkat çekildi. Sanayi istihdamındaki daralmaya 12’li sınıflama bazında bakıldığında 2,6 puanlık kayıpla en fazla düşüşün sanayinin kalbi olan Doğu Marmara’da gerçekleştiği görülüyor. 26’lı sınıflama bazında bakıldığında ise Bursa, Eskişehir, Bilecik Bölgesi’nde sanayinin istihdamdaki payının 3,9 puanla çok yüksek seviyede gerilediğinin vurgulandığı TİSK Bülteni’nde 2015 yılında istihdamın en fazla zararı sanayinin en yoğun olduğu bölgelerde gördüğüne dikkat çekildi.
İşsizlik sigortasına başvurular, kriz döneminin iki katına çıktı
TİSK Bülteni’nde 2015 yılı işsizlik sigortası başvurularının, kriz dönemi olarak kabul edilen 2009 yılının iki katı bir seviyeye ulaştığı vurgulandı. İŞKUR verilerine göre, işsizlik ödeneğine başvuranların sayısı 2007 yılında 246 bin kişi iken, 2009 yılında krizin etkisiyle 546 bine çıktı ancak 2010’da 427 bine geriledi. Daha sonra yeniden yükselişe geçen başvuru sayısı 2011 yılında 441 bine, 2012 yılında 609 bine, 2013 yılında 732 bine ve 2014’te 900 bine yükseldi. 2015 yılında ise 1 milyon 86 bin kişi ile kriz dönemini ifade eden 2009 yılındaki seviyesini ikiye katladı.
