KPMG Türkiye 2017 Enerji Sektör Raporu’nu açıkladı. Enerjide 2016 değerlendirmesine yer verilen raporda, 2017 yılında sektörü beklenen gelişmeler sıralanıyor. KPMG Türkiye’nin Enerji Sektör Raporu’na göre, 2017 yenilenebilir enerji santralleri, yerli kömür sahaları, doğalgaz santralleri ve elektrik dağıtımı varlıklarında bol işlemli bir yıl olacak. Sektörde özelleştirme ve satın almalara ek olarak büyük yatırımlar bekleniyor. Elektrik dağıtımdaki karlı yapı, yeni ortaklıkları gündeme getirebilir.
KPMG Türkiye Enerji Sektörü Lideri Onur Okutur, 2017 Enerji Sektör Raporu’nun Türkiye’nin en kritik sektörlerinden biriyle ilgili geçmiş ve gelecek perspektifini ortaya koyduğunu söyledi. “2016’daki enerji politikalarının devamında 2017’nin sektörde büyük yatırımların yılı olması bekleniyor” diyen Okutur’a göre, yenilenebilir enerji de yatırımcı çekecek. Onur Okutur, elektrik dağıtım alanının da büyük yabancı grupların takibinde olduğunu belirterek şu değerlendirmeyi yaptı: “2011’de dağıtım bölgelerinin özelleştirilmesiyle devletin kasasına 12 milyar dolardan fazla kaynak aktarıldı. Firmalar ciddi miktarda altyapı yatırımı ve müşteri memnuniyetini artırıcı yatırımlar gerçekleştirdi. Son zamanlarda işlem gerçekleşmese de çeşitli yabancı gruplar, elektrik dağıtım şirketlerinde ortaklık ve satın alma konularını değerlendiriyor. Elektrik dağıtım sektöründe devlet tarafından garantili kar marjı, elektrik dağıtım şirketlerinin geniş müşteri portföyüne ve düzgün nakit akışına sahip olması bu varlıkları yeni ortaklıkları açık hale getiriyor. 2016 sonunda Zorlu Enerji’nin Osmangazi EDAŞ’ı satın almasıyla başlangıcını gördüğümüz bu tür birleşme ve satın almaların devamı gelebilir.”
KPMG Türkiye’nin 2017 Enerji Sektör Raporu’ndan öne çıkan başlıklar şöyle:
2016’da neler oldu
-Rusya gazını Türkiye’ye ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıması planlanan Türk Akımı projesinin anlaşması resmen yürürlüğe girdi. Proje kapsamında her biri yaklaşık 15,75 milyar metreküp kapasiteli iki boru hattının inşası planlanıyor.
-Dünya Bankası, TANAP için Türkiye’ye 400 milyon dolar ve Azerbaycan’a 400 milyon dolar tutarındaki kredileri onayladı.
-TPAO AŞ’nin özelleştirme ihalesinde 490 milyon TL ile en yüksek teklifi veren Zülfikarlar Holding’e ait işlemin nihai onay süreci devam ediyor. Şirketin 400’e yakın istasyonu ve pazarda yüzde 4,4 payı bulunuyor.
-OMV, 2010’da satın aldığı Petrol Ofisi’ni satıya çıkardı. Türkiye’nin en büyük akaryakıt dağıtım ağına sahip olan köklü markası Petrol Ofisi, önemli oyunculardan ilgi gördü. OMV’nin ayrıca Aliağa’daki depolama tesislerinin SOCAR’a satışı için de anlaşmaya varıldı.
-Eskişehir, Afyonkarahisar, Bilecik, Eskişehir, Kütahya ve Uşak illerinde, 1,5 milyon aboneye elektrik dağıtımı gerçekleştiren Osmangazi EDAŞ, 2016 yılı sonunda Zorlu Enerji’ye satıldı. Bu satın almayla Zorlu Enerji de elektrik dağıtım bölgesi olan enerji grupları arasına katıldı.
Elektrikte rekor kırıldı
-Almus ve Köklüce hidroelektrik santrallerinin özelleştirme ihalesinde en yüksek teklifi 750,5 milyon TL ile Gül Enerji verdi. İşlemin onay süreci devam ediyor.
-Şanlıurfa Hidroelektrik Santrali özelleştirmesinde en yüksek teklifi 247,5 milyon TL ile Rönesans Enerji verdi. İşlem 2017 başında ÖYK tarafından onaylandı.
-Elektrik piyasasında 2016 sonunda toplam kurulu güç yüzde 7’lik artışla 78 bin 500 MW’a çıktı. Kurulu gücün yüzde 34’ü hidrolik santrallerden, yüzde 29’u doğal gazdan, yüzde 22’si kömür santrallerinden geliyor.
-Toplam kurulu gücünün düşük olması nedeniyle istatistiklere büyük etkisi olmasa da lisanssız güneş enerjisinden elektrik üretimi kapasitesinde yüzde 229’luk artış yakalandı, kapasite 820 MW’a ulaştı.
-2016’da 5350 MW kurulu güce sahip 807 santral yatırımı yapıldı. Böylece elektrik enerjisi üretim santrali sayısı 2 bin 321’e yükseldi.
-2016’da lisanslı ve lisanssız elektrik üretimi 270 milyon MWh’e ulaştı.
-2016’da elektriğin üçte ikisi termik santrallerde üretildi, hidroliğin payı yüzde 26’ya yakındı. 2016, yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimi için gelişmelerin hızlandığı bir yıldı. Rüzgar, güneş, jeotermal ve hidroelektrik kaynaklı üretim, son yıllarda çok hızlı büyüyerek 2016’da üretimin yüzde 32’sini oluşturdu.
-2016’da elektrik tüketimi 274 milyar KWh oldu. Geçen yıla göre yüzde 2,1’lik artış görüldü.
-Günlük elektrik tüketiminde yeni rekorlar kırıldı, 27 Temmuz 2016’da bir günde 878,5 milyon KWh’lik elektrik tüketimi rekor olarak istatistiklere geçti.
2017’de neler olacak
-Bu yıl şirket birleşme ve satın alma işlemlerinin özellikle yenilenebilir enerji santralleri, yerli kömür sahaları, doğal gaz santralleri ve elektrik dağıtım varlıklarında gerçekleşmesi bekleniyor.
-Yenilenebilir enerjiyi ve yerli üretimi, enerji bağımsızlığı ve cari açık başlıklarını destekleyen politikalar 2017’de de sürecek.
-2017’de enerji sektöründe özelleştirme ve satın almalara ek olarak büyük yatırımlar bekleniyor. Örneğin Türkiye’nin en büyük perakende satış ağına sahip Petrol Ofisi’nin satışının 2017’nin ilk yarısında tamamlanması öngörülüyor.
-Nisan 2017’de gerçekleşecek rüzgar enerjisi ihaleleri ve YEKA kurulumları yatırımcı çekmeye devam edecek.
-Çayırhan dışında yeni yerli kömür sahaları kömür santrali kullanımına açılacak. Sabit fiyatlı alım garantisi getirecek bu enerji santrali projeleri özellikle Asya kökenli finans kaynaklarını Türkiye’de çekecek.
-Son yıllarda özelleştirilen hidroelektrik santraller ve yerli küçük yatırımcıların kurduğu hidroelektrik santrallerin ideal standartlarda yönetilmemesi ve sıradaki yeni özelleştirmeler, bu varlıkları daha etkin ve verimli işletebilecek Türk ve uluslararası kurumsal firmaların ilgisini çekiyor.
-YEKDEM kaynakları ciddi yatırım fırsatları sunuyor. YEKDEM’den yararlanan jeotermal, rüzgar ve güneş santrallerinin şebekeye bağlanması son yıllarda artış gösterdi. Bu alanda 2017’de yatırımlar artacağı için birleşme ve satın alma işlemlerinin de çoğalacağı öngörülüyor.
-Elektrik fiyatlarının düşmesi özellikle doğal gaz santrallerinde refinansman ihtiyacı doğurdu. Üreticilerin borç yapılarının düzeltilmesi veya ek finansman kaynakları bulmaları gerekiyor. EÜAŞ’ın yayınladığı kapasite artış yönetmeliği ile kapasite piyasasının oluşturulması doğal gaz santrallerini olumlu etkileyecek. Yönetmelik, devletin doğal gaz santrallerine üretim yapmadıkları durumlarda bile şebeke güvenliği için yedek kapasite tutma hizmetleri için mali destek öngörüyor. Bu gelişme hem yerli hem yabancı yatırımcının ilgisini çekiyor. Bazı santraller yeni ortaklıklar ve yapılandırma işlemlerine konu olabilir.
-Dicle Nehri üzerinde 10 yıl önce yapımına başlanan Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali 2017’de faaliyete geçecek. Büyüklük olarak Atatürk Barajı’ndan sonra ikinci sırada yer alan baraj yılda yaklaşık 4 milyar 120 milyon KWh enerji üretecek.
Nükleer enerjide 42 milyar dolar bekliyor
-Toplam yatırım tutarı 42 milyar doları bulan üç nükleer enerji projesi için 2017 kritik bir yıl olacak. Rusya ile normalleşen siyasi ilişkilerle birlikte Akkuyu nükleer santralinin inşaatına 2018 yılı sonuna kadar başlanması öngörülüyor. İlk ünitesinin 2023’te diğer ünitelerin de birer yıl arayla 2026 sonuna kadar işletmeye alınması planlanıyor. Akkuyu Nükleer Santrali devreye girdiğinde toplam elektrik enerjisi ihtiyacının yüzde 9’unu karşılayacak.
-Mayıs 2013’te Japonya ile imzalanan anlaşmaya göre Sinop’ta kurulacak dört ünite nükleer santralin inşasına 2019 yılı sonuna kadar başlanması bekleniyor.
-Üçüncü nükleer santral projesinin geliştirilmesi için 2014 sonunda EÜAŞ ile Westinghouse EC ve SNPTC şirketleri arasında mutabakat zaptı imzalandı. Santral için Kırklareli başta olmak üzere farklı bölgelerde yer tespit çalışmaları sürüyor.
