Türkiye ekonomisinin geleceğinin güvencesi olarak gördüğü Süper KOBİ’lerin son durumunu araştıran TÜGİAD hazırladığı raporu Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık’a sundu. TÜGİAD Başkanı Rahmi Çuhacı, KOBİ’lerin en önemli sorununun nitelikli finansman ve işgücü olduğunu açıkladı. İhracatçı KOBİ’lerin iç pazardaki konumlarının zayıf olduğunu belirten Çuhacı burada da maliyet ve tanıtım sorunlarıyla karşılaştıklarını belirterek; “ARGE ve üniversite sanayi işbirlikleri konusunda ise Türkiye henüz yolun başında görünüyor.” dedi.
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık’ı ziyaret eden TÜGİAD Başkanı Rahmi Çuhacı başkanlığındaki Türkiye Genç İşadamları Derneği üyeleri, Süper KOBİ’lerle ilgili olarak hazırladıkları raporu paylaştılar. TÜGİAD tarafından 2013 yılında yapılan bir araştırmayla gündeme gelen Süper KOBİ kavramı, kriz dönemlerinden az etkilenme, teknoloji geliştirme ve yüksek teknoloji kullanabilme, AR-GE yapabilme, kriz sonrası dönemlerde hızlı büyüme ve ihracat değeri yüksek mal ve hizmet üretebilme gibi yeteneklere sahip olan 3 bin 900 KOBİ’yi ifade ediyor. TÜGİAD, teşviklerin öncelikle Süper KOBİ’lere verilmesini ve diğer KOBİ’leri de Süper KOBİ olmaya teşvik edici olmasını önermişti.
Bakan Işık’ı ziyaret sırasında hazırladıkları raporu sunan Türkiye Genç İşadamları Derneği (TÜGİAD) Başkanı Rahmi Çuhacı, raporu hazırlamak için yapılan ankete katılım gösteren firmaların yanıtlarının incelenmesinden çıkan sonucu; “KOBİ’lerin ortak sorununun nitelikli finansman ve işgücüne ulaşmak olduğunu; özellikle finansmana erişim konusunda görece büyük KOBİ’lerin daha şanslı olduğunu gözlemledik. ARGE ve Üniversite-Sanayi işbirlikleri konusunda Türkiye henüz yolun başında görünüyor.” sözleriyle açıkladı.
Anketin paylaşıldığı 3 bin 261 KOBİ’den 130 tanesi aktif katılım gösterdi. Bu KOBİ’lerin 2014 yılı ortalama cirosunun 8,2 milyon TL, ortalama ihracatının 3 milyon TL ve ortalama işgücü sayısının da 36 kişi olduğuna dikkat çeken Çuhacı, Süper KOBİ’lerin finansman sorunlarının başında özsermaye yetersizliği (%28) ve kredi faizlerinin yüksek olmasının (%26) geldiğini belirtti. Bu sonuçların 2014 yılı verilerine ait olduğunun altını çizen Çuhacı; “ Ancak ne yazık ki hem kur hem de faiz hareketleri yüzünden bu sonuçların bugün daha vahim boyutlarda olduğunu görmek bizi şaşırtmayacak.” diye konuştu.
Ankete katılan firmaların yüzde 60’ının 2014 yılında ihracat yaptığını belirten Çuhacı, bu firmalarını cirolarının ortalama yüzde 30’unun ihracattan geldiğini söyledi. Süper KOBİ’lerin ihracat kapasitelerinin desteklenmesi gerektiğini söyleyen Çuhacı, bunun için öncelikle KOBİ’lerin “doğru ihracat pazarlarını belirlemek” ve “ihracat ile uğraşacak nitelikli personel” sorunlarının çözülmesi gerektiğini açıkladı. Çuhacı, bu firmaların sadece yüzde 5’inin ihracat desteklerinden sorumlu Ekonomi Bakanlığı’ndan destek alıyor olmasının da önemli olduğunu vurguladı.
Süper KOBİ’lerin sadece ihracat değil iç pazar faaliyetlerinin de önemli olduğunu belirten Çuhacı, ankete göre iç pazardaki en önemli sorunların “yüksek maliyet (%22)” ve “ tanıtım/pazarlama (%22)” olarak öne çıktığını söyledi. Firmaların sadece yüzde 9’unun rakiplerine göre daha düşük maliyetlerle üretim yapabildiğine dikkat çeken Çuhacı şu değerlendirmeyi yaptı:
“Görünen o ki inovatif yanları bile Süper KOBİ’lerin maliyet düşürmelerine olanak tanımamaktadır. Zaten yüksek maliyetlerle rekabet eden firmalardan AR-GE ve İnovasyon maliyetlerini üstlenmelerini beklemek gerçekçi olmuyor. Dolayısıyla enerji yoğun sektörlerden, emek yoğun sektörlere kadar her birinin maliyet kalemleri kapsamında ayrı önlemler alınması zorunludur.”
TÜGİAD raporuna göre Süper KOBİ’lerin gerçekleştirdikleri Ar-Ge/inovasyonun neticesinde; %42’si tamamen yeni bir ürün piyasaya sürerken, %19’u var olan üründe bir değişikliğe gidiyor; %22’si ise ürünün kalitesinde iyileştirmeye imkan tanıyan yenilikleri hayata geçiriyorlar. Firmaların yüzde 39’u AR-GE, inovasyon maliyetlerini karşılamakta zorlandıklarını söylerken en önemli ikinci husus da doğru ve nitelikli AR-GE personelini bulamamak olarak göze çarpıyor. Süper KOBİ’lerin yüzde 56’sı devlet desteği alırken, AR-GE ve İnovasyon maliyetlerini karşılamakta zorlanan firmaların da yüzde 48’inin devlet desteği aldığını belirtmesi devlet desteklerinin yeterliliğini gündeme getiriyor. Devlet desteği alan Süper KOBİ’lerin yüzde 39’u TÜBİTAK, yüzde 38’i ise KOSGEB desteği alıyor. AR-GE ve İnovasyon konularında sektör-üniversite işbirliğinin yeterliliği de araştırmanın bir başka başlığı oldu. Firmaların yüzde 44’üne göre özel sektör-üniversite işbirliği etkin değil.
Raporu değerlendiren TÜGİAD Başkanı Rahmi Çuhacı, “İster 2023, ister 2070 yılını hedef alalım; çok çalışmalı, çocuklarımızı ve gençlerimizi çok iyi eğitmeli ve daha çok üretmeye odaklanarak kendimizi geleceğe hazırlamalıyız.” dedi.
