Türkiye ile İran arasındaki tüm ürün kalemlerindeki ticareti zorlaştıran “İthalatta zorunlu fatura onayı” çözüme kavuştu. Her iki ülke karşılıklı olarak ticareti yavaşlatan ve sanayicilere yıllık 150 milyon liralık tasdik kesintisi yükü getiren bir uygulamayı yürürlüğe koymuştu. Türk ve İranlı sanayicilere engel oluşturan bu sorunu bitirmek isteyen yetkililer yapılan görüşmeler neticesinde uygulamanın karşılıklı kaldırılmasına yönelik mutabakata vardı. Yaşanan sorunun çözüme kavuşturulması için ilk günden bu yana çalışmalar yürüten PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu konu ile ilgili yaptığı açıklamada, “İki ülke arasında ticareti zorlaştıran bu sorunun çözüme kavuşmasından dolayı memnunuz. Bürokratik engel ve ek maliyet yükü ortadan kalkacak, böylece işbirliğimiz eskisinden daha güçlü hale gelecek. Ayrıca İran’dan yapılan ithalatlardaki bu zorluğu fırsat bilip özellikle plastik ve metal hammaddelerinde fiyat artışlarına giden spekülatörlerin önü de kesilecek” dedi.
İran, 2015 yılında imzaladığı Tercihli Ticaret Anlaşması çerçevesinde; Türkiye’den İran’a yapılan ihracatlar için Türkiye’deki İran Konsolosluğu’nun tasdikini şart koşan bir karar almıştı. Bu karara karşılık olarak Türkiye de 24 Temmuz 2017 tarihi itibariyle benzer bir uygulamaya gitmiş ve İran’dan yapılan her türlü mal ithalatı sırasında kullanılan faturanın, İran’daki Türk Konsolosluğu’na onaylatılmasını zorunlu hale getirmişti. Her iki ülkenin aldığı bu karar, hem Türk hem de İranlı işadamlarına bürokratik işlemlerden ötürü zaman kaybı ve belgelerle ilgili istenen ödemeler sebebi ile ek maliyet oluşturmaya başlamıştı.
Türk ve İranlı sanayicilere engel oluşturan bu sorunu çözüme kavuşturmak isteyen T.C. Ekonomi Bakanlığı ve İranlı üst düzey yetkililer yapılan görüşmeler neticesinde uygulamanın karşılıklı kaldırılmasına yönelik mutabakata vardı. Mutabakat Ekim ayı başında yazılı hale getirilecek.
Türkiye’nin İran’dan yaptığı toplam 4,7 milyar dolarlık ithalatında 3,6 milyar dolara yakın mineral yağlar dışında (petrol ve türevleri) en büyük payı 500 milyon dolarlık pay ile petrokimyasallar alırken bunları yaklaşık 400 milyon doları bulan metal ve alaşımları izliyor. Türkiye, Avrupa’nın en büyük ikinci plastik mamul üreticisi ülkesi olmasına rağmen yeterli petrokimyasal üretimi olmadığından gerekli plastik hammaddelerin yüzde 85’e yakın bir kısmını ithal ediyor. İran da Türkiye’nin söz konusu plastik hammadde ithalatında yüzde 10’luk pay ile üçüncü sırada geliyor.
İran’a yapılan 5 milyar dolara yakın ihracatta ise altının yanı sıra ağırlıklı olarak makine, tekstil, plastik ürünleri, mobilya ve beyaz/kahverengi eşyalar yer alıyor.
Türkiye sanayisinin ihtiyaç duyduğu hammaddeleri İran’dan ithal ettiklerini ancak bu hammaddelerin Türkiye’de işlenerek katma değer oluşturulup yurtiçi tüketime ve ihracat pazarlarına sunulduğunu söyleyen PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu, “Bizim için özellikle hammaddeyi ithal edip katma değerli bitmiş ürünleri İran’a satmamız açısından çok değerli bir ticarettir. Dolayısıyla bu uygulamanın kaldırılmasının İran İslam Cumhuriyeti’nden hammadde tedarik eden, İran’a bitmiş ürün ihraç eden sanayicilerimiz ve ihracatçılarımız üzerinde etkisi çok olumlu olacak. Ayrıca ticareti yavaşlatan bürokratik engeller ve yıllık yaklaşık 150 milyon lirayı bulan tasdik kesintisi yükü ortadan kalkacak. Böylece işbirliğimiz eskisinden daha güçlü hale gelecek. Aynı zamanda İran’dan gelen hammaddelerdeki zorluğu fırsat bilip fiyat artışlarına giden spekülatörlerin önü de kesilecek” dedi.
İki ülke sanayici ve iş adamlarına maliyet ve bürokratik engel oluşturan konsolosluk fatura tasdik zorunluluğunun kaldırılması konusunda mutabakata varılmasından dolayı mutlu olduklarını dile getiren PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu şu sözlerle açıklamalarını tamamladı: “Biz sorunun en başından beri Türk sanayicileri adına başta Ekonomi Bakanlığı, sivil toplum kuruluşları, İranlı üst düzey yetkililer, İranlı İşadamları Derneği (İSİAD) ile görüştük ve çözümü konusunda destek istedik. Ekonomi Bakanımız Sayın Nihat Zeybekçi konunun iki ülke sanayinin faydasına çözümü noktasında yoğun çaba gösterdi. Sonunda mutabakata varıldı. Bu mutabakatın Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın 04 Ekim 2017 tarihinde İran’a yapacağı ziyaretten önce yazılı hale gelmesini bekliyoruz. PAGEV olarak bu sürece katkı sağlamış olmaktan dolayı ayrıca çok memnunuz.”
