Ankara – 01.11.2019 – Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ekim ayında markette 15, üreticide 9 üründe fiyat artışı, markette 16, üreticide 10 üründe fiyat düşüşü görüldüğünü, markette 7, üreticide 11 üründe fiyatın değişmediğini bildirdi.
Bayraktar, Ekim ayında fiyatı en fazla artan ürünün markette ve üreticide salatalık; fiyatı en fazla düşen ürünün ise markette kabak, üreticide kuru incir olduğunu belirtti.
Şemsi Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak üreticiden tüketiciye halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirmeye devam ettiklerini vurguladı.
-Market fiyatlarındaki değişim-
Markette Ekim ayında kuru fasulye, kuru kayısı, Antep fıstığı, zeytinyağı, dana eti, kuzu eti ve ayçiçeği yağı fiyatında bir değişim meydana gelmezken, markette fiyat düşüşünün en fazla yüzde 22,42 ile kabakta görüldüğünü bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Kabaktaki fiyat düşüşünü yüzde 12,21 ile patlıcan, yüzde 11,43 ile havuç, yüzde 10,92 ile patates, yüzde 10,68 ile kuru soğan izledi.
Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 16,14 ile salatalıkta yaşandı. Salatalıktaki fiyat artışını yüzde 11,85 ile maydanoz, yüzde 10,63 ile domates, yüzde 10,16 ile kırmızı mercimek takip etti.”
-Üretici fiyatlarındaki değişim-
Üreticide Ekim ayında maydanoz, kuru soğan, mandalina, kuru fasulye, nohut, pirinç, kuru kayısı, kuru üzüm, Antep fıstığı, zeytinyağı ve süt fiyatında bir değişim görülmezken, yüzde 27,78 azalmayla fiyatı en fazla düşen ürünün kuru incir olduğunu belirten Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Kuru incirdeki fiyat düşüşünü, yüzde 22,81 ile patates, yüzde 20 ile havuç, yüzde 14,77 ile patlıcan, yüzde 14,29 ile kabak, yüzde 14,11 ile elma izledi.
Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 36,82 ile salatalıkta görüldü. Salatalıktaki fiyat artışını yüzde 34,17 ile yeşil fasulye, yüzde 32,65 ile domates, yüzde 10,99 ile limon takip etti.”
-Üretici-market fiyat farkı-
Ekim ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 360,35 ile mandalinada yaşandığına dikkati çeken Bayraktar, fiyat farkının kuru incirde yüzde 353,59, kuru kayısıda yüzde 307,25, havuçta yüzde 268,17, patlıcanda yüzde 264,44, nohutta yüzde 257,32 olduğunu bildirdi.
Mandalinanın 4,6 kat, kuru incirin 4,5 kat, kuru kayısının 4,1 kat, havucun 3,7 kat, patlıcan ve nohudun 3,6 kat fazlaya tüketiciye satıldığını vurgulayan Bayraktar, “üreticide 80 kuruş olan mandalina markette 3 lira 68 kuruşa, 13 lira olan kuru incir 58 lira 97 kuruşa, 10 lira olan kuru kayısı 40 lira 73 kuruşa, 80 kuruş olan havuç 2 lira 95 kuruşa, 94 kuruş olan patlıcan 3 lira 42 kuruşa, 2 lira 80 kuruş olan nohut 10 lira 1 kuruşa satılmaktadır” dedi.
-Fiyat değişimlerinin nedenleri-
Bayraktar, üreticide en fazla fiyat artışının görüldüğü salatalık, yeşil fasulye, domates ve sivri biberde açıkta yetiştiriciliğin sonuna gelinmesi, seralarda ise ürünün yeni hasat edilmeye başlamasının etkili olduğunu vurguladı. Limonda mayer cinsi limonun kesiminin tamamlanmasıyla birlikte fiyatta artış görüldüğüne dikkati çeken Bayraktar, “fındıkta kalitedeki artışın yanı sıra TMO’nun alım politikası fiyata olumlu yansıdı. Yeşil mercimek ve kırmızı mercimekte üreticinin tohumluk ayırması fiyatı artırdı” dedi.
Fiyatı düşen ürünlerden kuru incirde arzdaki artışın yanı sıra tüccarın alım yapmamasının fiyatları aşağı çektiğini bildiren Bayraktar, “patateste artan rekolteyle birlikte yaşanan pazarlama sorunları fiyatı düşürdü. Elmada rekolte yüksekliği fiyatta düşüşe yol açtı. Havuçta başlayan hasat fiyata olumuz yansıdı. Patlıcan ve kabakta ihracatın durması ve hava sıcaklıklarının yüksek seyretmesi nedeniyle hala açıkta ürün hasadının yapılması fiyat düşüşüne yol açtı” bilgilerini verdi.
Seçilmiş ürünlerde üretici fiyatlarındaki aylık fiyatlar ve değişim oranları:
| Üretici | 27 Eylül 2019 | 31 Ekim 2019 | 31 Ekim 2019/ 27 Eylül 2019 |
| Ürünler | Ay Sonu Üretici Fiyatı (TL/Kg) | Ay Sonu Üretici Fiyatı (TL/Kg) | Değişim (Yüzde) |
| Salatalık | 1,34 | 1,83 | 36,82 |
| Yeşil Fasulye | 2,18 | 2,93 | 34,17 |
| Domates | 0,82 | 1,08 | 32,65 |
| Limon | 2,31 | 2,57 | 10,99 |
| Fındık (İç) | 32,00 | 35,00 | 9,38 |
| Sivri Biber | 1,48 | 1,60 | 8,47 |
| Yeşil Mercimek | 2,88 | 2,93 | 1,74 |
| Yumurta | 0,32 | 0,33 | 1,56 |
| Kırmızı Mercimek | 3,32 | 3,36 | 1,20 |
| Maydanoz (Adet) | 0,60 | 0,60 | 0,00 |
| Kuru Soğan | 0,50 | 0,50 | 0,00 |
| Mandalina | 0,80 | 0,80 | 0,00 |
| Kuru Fasulye | 5,78 | 5,78 | 0,00 |
| Nohut | 2,80 | 2,80 | 0,00 |
| Pirinç | 4,80 | 4,80 | 0,00 |
| Kuru Kayısı | 10,00 | 10,00 | 0,00 |
| Kuru Üzüm | 9,83 | 9,83 | 0,00 |
| Antep Fıstığı | 45,50 | 45,50 | 0,00 |
| Zeytinyağı | 15,00 | 15,00 | 0,00 |
| Süt (Litre) | 1,83 | 1,83 | 0,00 |
| Kuzu Eti | 41,18 | 41,08 | -0,24 |
| Dana Eti | 30,77 | 30,42 | -1,14 |
| Yeşil Soğan (Kg) | 2,38 | 2,25 | -5,26 |
| Marul (Adet) | 1,20 | 1,10 | -8,33 |
| Elma | 1,63 | 1,40 | -14,11 |
| Kabak | 1,40 | 1,20 | -14,29 |
| Patlıcan | 1,10 | 0,94 | -14,77 |
| Havuç | 1,00 | 0,80 | -20,00 |
| Patates | 0,95 | 0,73 | -22,81 |
| Kuru İncir | 18,00 | 13,00 | -27,78 |
Seçilmiş ürünlerde market fiyatlarındaki aylık fiyatlar ve değişim oranları:
| Market | 27 Eylül 2019 | 31 Ekim 2019 | 31 Ekim 2019/ 27 Eylül 2019 |
| Ürünler | Ay Sonu Market Fiyatı (TL/Kg) | Ay Sonu Market Fiyatı (TL/Kg) | Değişim
(Yüzde) |
| Salatalık | 4,02 | 4,67 | 16,14 |
| Maydanoz (Adet) | 1,40 | 1,57 | 11,85 |
| Domates | 3,08 | 3,41 | 10,63 |
| Kırmızı Mercimek | 7,29 | 8,03 | 10,16 |
| Mandalina | 3,48 | 3,68 | 5,83 |
| Sivri Biber | 4,77 | 5,04 | 5,56 |
| Yeşil Soğan (Kg) | 4,98 | 5,25 | 5,53 |
| Yeşil Mercimek | 8,79 | 9,27 | 5,44 |
| Elma | 4,13 | 4,35 | 5,29 |
| Kuru Üzüm | 19,95 | 20,78 | 4,18 |
| Kuru İncir | 56,63 | 58,97 | 4,12 |
| Tereyağı | 50,05 | 51,67 | 3,23 |
| Toz Şeker | 5,33 | 5,41 | 1,41 |
| Kaşar Peyniri | 37,21 | 37,68 | 1,28 |
| Mısırözü Yağı | 12,15 | 12,27 | 0,97 |
| Kuru Fasulye | 12,96 | 12,96 | 0,00 |
| Kuru Kayısı | 40,73 | 40,73 | 0,00 |
| Antep Fıstığı | 118,13 | 118,13 | 0,00 |
| Zeytinyağı | 35,72 | 35,72 | 0,00 |
| Dana Eti | 50,84 | 50,84 | 0,00 |
| Kuzu Eti | 67,04 | 67,04 | 0,00 |
| Ayçiçek Yağı | 11,26 | 11,26 | 0,00 |
| Yeşil Fasulye | 7,35 | 7,30 | -0,61 |
| Limon | 6,80 | 6,74 | -0,89 |
| Yumurta | 0,52 | 0,51 | -1,29 |
| Süt (Litre) | 6,48 | 6,36 | -1,85 |
| Pirinç | 7,75 | 7,54 | -2,71 |
| Yoğurt | 7,57 | 7,35 | -2,86 |
| Beyaz Peynir | 29,53 | 28,68 | -2,89 |
| Fındık (İç) | 89,29 | 84,95 | -4,86 |
| Marul (Adet) | 3,22 | 3,03 | -5,98 |
| Nohut | 10,88 | 10,01 | -8,01 |
| Tavuk Eti | 14,94 | 13,47 | -9,88 |
| Kuru Soğan | 1,92 | 1,72 | -10,68 |
| Patates | 2,32 | 2,07 | -10,92 |
| Havuç | 3,33 | 2,95 | -11,43 |
| Patlıcan | 3,89 | 3,42 | -12,21 |
| Kabak | 4,35 | 3,38 | -22,42 |
