22 HAZİRAN 2014- Ankara Ticaret Odası (ATO), tarafından düzenlenen 1. Kamu Alımlarında Yerli Katkı ve Offset Paneli’nin sonuç bildirgesi açıklandı. Bildirgeye göre; “Telafi edici mukabil ticaret” anlamına gelen ve İngilizce bir terim olan “OFFSET” yerine, kamu alımlarında yerli katkı payı şartı “Sanayi İşbirliği Modeli” olarak adlandırılacak.
ATO Kamu Alımlarında Yerli Katkı ve Offset Uygulamaları Özel İhtisas Komisyonu tarafından 26 Mayıs’ta düzenlenen ve Savunma Sanayi Müsteşarı Prof. Dr. İsmail Demir başta olmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarından, üniversitelerden ve sivil toplum örgütlerinden 350 katılımcının bulunduğu panel sonrasında bir sonuç bildirgesi yayınlandı. Savunma Sanayi Müsteşarlığı’nın başarıyla uyguladığı modelin, mili sanayinin gelişmesi için uygun bulunduğu belirtilen bildirgede, benzer uygulamanın sağlık, ulaştırma, enerji, bilgi teknolojileri ve haberleşme sektörlerinde de uygulanması ve yaygınlaştırılmasının sağlanması gerekliliğine vurgu yapıldı.
-SANAYİ İŞBİRLİĞİ MODELİ UYGULAMA MÜSTEŞARLIĞI-
Sanayi İşbirliği Modeli Uygulamasının başarılı olarak yürütülmesi için koordinasyonun tek elden sağlanması amacıyla Başbakanlığa bağlı bir müsteşarlığın kurulması istenen bildirgede, “Kurulacak olan müsteşarlığın önümüzdeki 10 yıllık sürede yapılacak ana kamu tedarik programlarının planlamasının yapılarak bu tedarikler için bir Sanayi İşbirliği Modeli master planının hazırlanarak sektörler arası koordinasyonun sağlanması. Sanayi İşbirliği Modeli ve yerli katkı için değerlendirilecek yerli imkanların envanterinin çıkarılarak yerli ve yabancı firmalara duyurulması uygun görülmüştür” denildi.
-HEDEF YÜZDE 100 YERLİ KATKI-
Tüm sektörler için yerli katkı payı oranının yüzde 100 olarak hedeflenmesi ve en az yüzde 51 oranından başlaması gerektiği belirtilen bildirgede, yüzde 100 katkı payı hedefine ulaşmak için kümelenme başta olmak üzere yapılması gereken bir dizi eylem sıralandı.
-HEDEF TÜRK MARKALARI ÇIKARMAK-
İstihdamın sağlanması ve dış ticaret açığının kapanması ile teknoloji transferi açısından önemli olan Sanayi İşbirliği Modeli’nin asıl hedefinin marka çıkarmak olması gerektiği ve bunun için de AR-GE ve ÜR-GE desteklerinin artırılması gerektiğine dikkat çekilen bildirgede, üniversitelerle işbirliği yapılması gerektiği de vurgulandı.
Türkiye’nin “Orta Gelir Tuzağı”na düşmemesi için yüksek katma değerli ürünlere geçmesi gerektiğine yer verilen bildirgede, kamu tedarik proramı Sanayi İşbirliği Modeli’nin bu amaç kapsamında değerlendirilmesi istendi. Bildirgede, “2023 yılına kadar enerji, bilgi teknolojileri, haberleşme, sağlık ve ulaştırma sektörlerinde yapılacak kamu alımlarında Sanayi İşbirliği Modeli uygulamalarının gerçekleştirilmesi uygun görülmüştür” denildi.
-“BAŞKA ROTA YOK”-
Paneli ve bildirgeyi değerlendiren ATO Yönetim Kurulu Başkanı Salih Bezci, ATO Kamu Alımlarında Yerli Katkı ve Offset Uygulamaları Özel İhtisas Komisyonu’nun Türkiye’de bir ilki gerçekleştirerek OFFSET’I uygulayan yerli sanayici kesimi adına konuyu masaya yatırdığını söyledi. Sanayi İşbirliği Modeli’nin Türkiye’nin istihdam kapasitesini artırma, cari açığını azaltma ve teknolojisini geliştirme açılarından büyük yararı olacağına dikkat çekenBezci, “Türkiye’nin yerli sanayisini geliştirmek ve ileri teknoloji üretmekten başka rotası yok. Yola kamu alımlarında yerli katkı payını artırarak çıkmak zorundayız” diye konuştu. Bezci, sonuç bildirgesinin Türkiye’nin 2023 yılına ışık tutacağını belirterek, Paneli düzenleyen ATO Kamu Alımlarında Yerli Katkı ve Offset Uygulamaları Özel İhtisas Komisyonu Başkanı Musa Pireci’ye ve komisyon üyelerine teşekkür etti.
SONUÇ BİLDİRGESİ:
1. Kamu Alımlarında yerli katkı payı şartının ‘’Sanayi İşbirliği Modeli” (Offset) olarak adlandırılması,
2. Savunma Sanayi Müsteşarlığı’nın başarıyla uyguladığı model, milli sanayinin gelişmesi için uygun bulunduğundan, benzer uygulamanın, sağlık, ulaştırma, enerji, bilgi teknolojileri ve haberleşme sektörlerinde de uygulanması ve yaygınlaştırılmasının sağlanması,
3. “Sanayi İşbirliği Modeli” (Offset) Uygulamasının başarılı olarak yürütülmesi için koordinasyonun tek elden sağlanması amacıyla Başbakanlığa bağlı bir müsteşarlığın kurulması,
4. Kurulacak olan müsteşarlığın önümüzdeki 10 yıllık sürede yapılacak ana kamu tedarik programlarının planlamasının yapılarak bu tedarikler için bir “Sanayi İşbirliği Modeli” (Offset) master planının hazırlanarak sektörler arası koordinasyonun sağlanması. “Sanayi İşbirliği Modeli” (Offset) ve yerli katkı için değerlendirilecek yerli imkânların envanterinin çıkarılarak yerli ve yabancı firmalara duyurulması,
5. “Yerli Katkı Payı” sektörlere göre farklılık göstereceğinden, tüm sektörlerde hedef katkı payı oranının yüzde 100 olması kaydı ile en az yüzde 51 oranından başlaması, bu konuda politikaların belirlenmesi, yüzde 100 katkı payı hedefine ulaşmak için aşağıdaki hususların izlenmesi:
a. Her sektörde kümeler kurulmalı,
b. Projenin muhatabı olan küme, proje ile ilgili detaylı çalışmasını yapmalı ve “Sanayi İşbirliği Modeli”nin (Offset) her dilimi sektörün gerçek durumuna göre belirlemeli,
c. Bu “Sanayi İşbirliği Modeli” (Offset) programı ilgili bakanlık ve kurulacak müsteşarlık ile paylaşılarak uygulanmalı,
d. “Sanayi İşbirliği Modeli”nin (Offset) dağılımını ve yüzdelerini ilgili kümeler yapmalıdır.
6. “Sanayi İşbirliği Modeli”nin (Offset) denetiminin kurulacak müsteşarlık tarafından, uygulamasının da ilgili bakanlık, kurum ve kuruluşlar tarafından yapılması,
7. İstihdamın sağlanması, dış ticaret açığının kapanması ve teknoloji transferi bakımından geçici bir süre için önemli olan “Sanayi İşbirliği Modeli”nin (Offset) asıl hedefinin marka çıkarmak olması, bunun için de AR-GE ve ÜR-GE desteklerinin artırılması,
8. Şehir Hastanelerine alınacak medikal ürünlerin, “Sanayi İşbirliği Modeli” (Offset) Kapsamında değerlendirilmesi,
9. Türkiye’nin “Orta Gelir Tuzağı”na düşmemesi için yüksek katma değerli ürünlere geçilmesi, bu konuda desteklerin artırılması, kamu tedarik programı “Sanayi İşbirliği Modeli”nin (Offset) bu amaç kapsamında değerlendirilmesi, mühendislik ve tasarım faaliyetlerinin “Sanayi İşbirliği Modeli” (Offset) ve yerli katkıda göz ününe alınması,
10. 2023 yılına kadar enerji, bilgi teknolojileri, haberleşme, sağlık ve ulaştırma sektörlerinde yapılacak kamu alımlarında “Sanayi İşbirliği Modeli” (Offset) uygulamalarının gerçekleştirilmesi,
11. Kamu alımlarında yerli sanayicimize ve üreticimize daha fazla güvenerek yerli sanayici ve yerli üreticiye destek verilmesi ve tercih edilmesi,
12. “Sanayi İşbirliği Modeli” (Offset) konusunda yapılan bu toplantının benzer şekilde STK’lar ile sektörel bazda devam ettirilmesi,
13. “Sanayi İşbirliği Modeli” (Offset) alımlarının, teknoloji transferi için faydalı olacağı; ancak yeni teknolojilerin üretimi için yetersiz kalacağı açıktır. Yeni teknolojiler için nitelikli insan yetiştirilmesi amacıyla üniversiteler ile işbirliği yapılması,
14. Hâlihazırda kamuda (BTSB, TÜBİTAK ve diğer ilgili bakanlık/kurumlar) yürütülen ve koordine edilen çalışmalara destek verilmesi ve sonuç bildirgesinde yer alan tespit ve önerilerin dikkate alınması hususlarında panelistler ve katılımcılar görüş birliğine varmış ve sonuçların kamuoyuna açıklanması uygun görülmüştür.
